Bệnh dịch là một bệnh ảnh hưởng đến nhiều người cùng một lúc và lây lan nhanh chóng ra cả một khu vực hoặc cộng đồng vốn không thường có. Còn đại dịch là bệnh dịch lan rộng trên toàn thế giới. Ngày 11.3.2020, WHO đã chính thức tuyên bố bệnh dịch Covid-19 là đại dịch do sự lây lan toàn cầu và mức độ nghiêm trọng của căn bệnh này. Tác nhân gây bệnh là một loại virus corona mới xuất hiện có tên là SARS-CoV-2 gây bệnh viêm hô hấp cấp vô cùng nguy hiểm. Mấu chốt của việc lây lan bệnh là giọt bắn và do giọt bắn mà có vấn đề kiểm soát dịch bằng biện pháp cách ly. Vậy giọt bắn là gì?
Giọt bắn là những giọt nước nhỏ từ miệng (nước miếng, đàm nhớt), mũi (nước mũi) tung ra không khí khi người ta ho, khạc nhổ, hắt hơi, hỉ mũi, và cả khi nói hoặc hát. Chỉ một cái ho có thể tung ra không khí khoảng 3.000 giọt nước miếng (với vận tốc có thể tới 22 m/giây). Còn với mỗi cái hắt hơi thì nhiều hơn, có thể bắn ra khoảng 40.000 giọt nước mũi lẫn nước miếng (với vận tốc có thể tới 89,5 m/giây).
Kích thước các giọt bắn có khác nhau. Giọt bắn lớn (hơn 100 micrômét = hơn 0,1 mm, có thể thấy được) sẽ rớt xuống bề mặt các vật dụng trong phạm vi 2 – 4 mét. Giọt bắn trung bình (5 – 100 micrômét, rất khó thấy) bay trong không khí lâu hơn. Khi bay lâu trong không khí, nước sẽ dần bốc hơi hết để lại nhân rất nhỏ không thấy được, gọi là nhân giọt bắn (hay hạt mịn, giọt mịn hay bụi mịn, nhỏ hơn 5 micrômét = nhỏ hơn 0,005 mm). Nhân giọt bắn có thể lơ lửng trong không khí nhiều giờ liền và nếu thuận gió có thể bay xa hơn 50 m.
Các loại virus cảm lạnh, cúm hay các loại bệnh lây nhiễm qua đường thở khác thường có mặt rất nhiều trong kẽ răng, cao răng, bề mặt lưỡi và dịch trong miệng mũi. Bản thân virus không thể tự mình bay được, mà chỉ có giọt bắn mang virus mới bay trong không khí.
Hai điều đáng sợ khiến dịch Covid-19 lây lan mạnh là (1) không như các loại virus khác nhiễm một thời gian sau mới bắt đầu lây, còn virus SARS-CoV-2 có thể lây ngay từ khi mới xâm nhập mũi miệng dù người đó không hề có bất cứ triệu chứng gì, vì vậy mà không ai biết để phòng tránh; và (2) đường lây lan bệnh phổ biến nhất là giọt bắn chứa virus gần như không thấy được.
Áp dụng: Một số lưu ý về giọt bắn trong mùa dịch:
1: Diệt virus trong giọt bắn trong miệng họng mình: Súc miệng, súc họng sau khi về nhà, vệ sinh răng miệng đúng cách.
2: Không để giọt bắn từ mình ảnh hưởng tới người khác: Ho, hắt hơi đúng cách; đeo khẩu trang; giữ khoảng cách 2 m, cách ly theo khuyến nghị của ngành y tế,…
3: Xử lý giọt bắn ngoài bên ngoài thân thể: Thường xuyên sát trùng tay và các bề mặt của đồ vật, giữ phòng thông thoáng, tận dụng ánh nắng,…
Những bài học thuộc linh qua hình ảnh giọt bắn
- Có thể ví tội lỗi như là virus. Có thể ví người phạm tội mà không biết giống như người mang virus mà không ai biết và trở thành nguồn lây bệnh (Lê-vi ký 4:2; Gia-cơ 3:2a).
Về mặt thuộc linh, cần tìm hiểu và quản trị tội lỗi giống như kiểm soát bệnh dịch, bởi vì nhiệm vụ của con người khi được Chúa tạo dựng là “quản trị” (Sáng thế ký 1:26,28). “Nếu ngươi làm lành, há chẳng ngước mặt lên sao? Còn như chẳng làm lành, thì tội lỗi rình đợi trước cửa, thèm ngươi lắm; nhưng ngươi phải quản trị nó.” (Sáng thế ký 4:7)
- Trong đời sống, nhiều khi chúng ta tung ra những giọt bắn thuộc linh, đó là “những lời hư không phàm tục”, lời nói không xứng đáng, gây nguy hiểm cho người khác, cho cộng đồng.
“Sống chết ở nơi quyền của lưỡi; kẻ ái mộ nó sẽ ăn bông trái của nó.” (Châm ngôn 18:21)
“… vì những kẻ giữ điều đó [những lời hư không phàm tục] càng sai lạc luôn trong đường không tin kính, và lời nói của họ như chùm bao ăn lan…” (2 Ti-mô-thê 2:16-17a; xem thêm Gia-cơ 3:5-8; Ê-sai 50:4)
“Chẳng phải điều chi vào miệng làm dơ dáy người; nhưng điều chi ở miệng ra, ấy mới là điều làm dơ dáy người vậy!” “Song những điều bởi miệng mà ra là từ trong lòng, thì những điều đó làm dơ dáy người. Vì từ nơi lòng mà ra những ác tưởng, những tội giết người, tà dâm, dâm dục, trộm cướp, làm chứng dối, và lộng ngôn. Ấy đó là những điều làm dơ dáy người…” (Ma-thi-ơ 15:11-20; Mác 7:15-23; Ma-thi-ơ 12:34). Và Chúa sẽ “cứ lời ngươi nói ra mà xét ngươi.” (Lu-ca 19:22)
- Vậy thì làm cách nào để “quản trị” những “giọt bắn thuộc linh”?
Tác giả: Hải Sa
